به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،بر اساس گزارش بخش جمعیت و توسعه سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۳، اگر روند فعلی نرخ تولد در کشورها ادامه پیدا کند، تا سال ۲۱۰۰ از هر ۴ نفر یک نفر سالمند خواهد بود. اما آنچه نگران‌کننده‌تر است، موقعیت ایران در این روند جهانی است؛ چراکه طبق پیش‌بینی‌ها، ایران در سال ۲۰۵۰ پیرترین کشور منطقه خواهد بود.

کاهش شدید نرخ باروری در ایران

دکتر صابر جباری، رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت اعلام کرد: «نرخ باروری کلی در ایران به ۱.۶ رسیده، که بسیار کمتر از حد جایگزینی جمعیت (۲.۱) است.» این یعنی از هر زن ایرانی، به‌طور میانگین کمتر از دو فرزند متولد می‌شود و در صورت ادامه این روند، جمعیت نه‌تنها رشد نخواهد کرد، بلکه رو به کاهش می‌گذارد.

نرخ رشد جمعیت کشور هم‌اکنون حدود ۰.۷ درصد است و هشدار جدی در مورد توقف رشد جمعیت و سپس حرکت به سمت رشد منفی مطرح شده است.

افول بی‌سابقه جمعیت در بازه‌ای کوتاه

به گفته دکتر جباری، ایران تنها کشوری در دنیاست که در بازه زمانی بسیار کوتاه (۱۳۶۵ تا ۱۴۰۰) با سقوط آبشاری نرخ باروری مواجه شده است. در سال ۱۳۶۵، میانگین فرزندان هر زن ایرانی ۶ نفر بود، اما این عدد در کمتر از ۱۰ سال، یعنی تا سال ۱۳۷۵، به کمتر از ۳ کاهش یافت.

در مقایسه، این کاهش در دیگر کشورها چنین زمانی برده است: انگلستان ۹۵ سال، آمریکا ۸۲ سال، یونان ۷۰ سال، ترکیه ۲۷ سال. چنین افت شدیدی در نرخ تولد، حاصل اجرای افراطی سیاست‌های کنترل جمعیت در دهه‌های گذشته بوده است.

آمارهایی که نگران‌کننده‌اند

• سال ۱۳۶۵: حدود ۲ میلیون تولد با ۱۰ میلیون زن در سن باروری

• سال ۱۳۹۵: ۱.۵ میلیون تولد با ۲۲ میلیون زن در سن باروری

• امروز: فقط حدود ۱ میلیون تولد در سال

این یعنی با وجود دو برابر شدن زنان در سنین باروری، تعداد موالید کمتر از نصف شده است

پیری جمعیت، فقط یک آمار نیست؛ یک بحران واقعی است

پیری جمعیت پیامدهای گسترده‌ای دارد؛ از فشار اقتصادی سنگین بر نظام بازنشستگی گرفته تا بحران در بازار کار، سلامت، مراقبت‌های اجتماعی و کاهش پویایی جمعیت فعال.

دکتر جباری تأکید کرد: «تا سال ۱۴۰۷ که پنجره جمعیتی همچنان باز است، باید با عزم ملی، سیاست‌های حمایت از خانواده و فرزندآوری را جدی گرفته و به اجرا درآوریم. فرزندآوری باید به یک ارزش اجتماعی و فرهنگی بازگردانده شود، آن هم با حفظ کرامت مادری و حمایت واقعی از خانواده.»

فرهنگ‌سازی، کلید اصلی راه‌حل

او افزود: «اولویت اول، فرهنگ‌سازی در جامعه و نظام سلامت است. همه دستگاه‌ها باید زمینه فعالیت تشکل‌های مردمی در حوزه خانواده و جمعیت را فراهم کنند. بدون مشارکت مردم، نمی‌توان از این بحران عبور کرد.»